Je zal maar zo een vriend hebben. Zo een die je niet alleen zijn vriendschap schenkt, maar ook regelmatig een kunstwerk op de post doet. Ansichtkaarten die aan een zijde tot prachtige collages zijn verknipt en verplakt, en aan de andere zijde uitbundig beschreven. Dat is geen kaartje, dat is een geschenk in je brievenbus.
Daan van Golden heeft zo een vriendschap: Napaku (pseudoniem van Piet van den Heuvel). En hij schat die vriendschap op waarde. Toen hem gevraagd werd bij Stroom in Den Haag een tentoonstelling samen te stellen, haalde hij die mailart van de afgelopen dertig jaar uit de kast en vond nog meer werk van de Haagse kunstenaar in allerlei collecties. Napaku rekent niet alleen Van Golden tot zijn vrienden, maar strooit genereus zijn werken de wereld in. De dependance van Stroom in Den Haag heeft nu van buiten het aanzien van een jeugdhonk gekregen. NAPAKU staat er in fluokleuren muurhoog, dwars over de deur gespoten.

Net als elders in Den Haag, waar Napaku als een poes zijn spoor afwrijft en zijn naam achterlaat op muren, deuren en bankbiljetten. Binnen zie je dat dit niet alleen het gevolg is van een onstuitbare drang de wereld van een handtekening te voorzien, maar ook van een even grote werklust. De kunstenaar maakt kaarten, collages, vliegtuigmodellen en tekent het ene na het andere dagboek vol.

Cut en paste; dat doet iedereen op de computer, maar Napaku (1935) hanteert al decennialang schaar en lijm. Daar is gevoel en een bijna manisch doorzettingvermogen voor nodig. In de jaren zeventig werden zijn collages opgebouwd uit honderden, duizenden blauwgroene snippers.
Soms duikt er iets op uit die wirwar, zoals in Salau (1972), waar het plaatsje aan zee (met kruisje in beeld: hier zitten wij) het enige gaatje in een uitdijend vakantieoord is.

De losse elementjes worden gaandeweg niet alleen meer op kleur, maar ook op voorstelling vastgeplakt. Napaku verbeeldt Den Haag (1997) als een spekkoek van statige gebouwen en autos, getekend en door de kopieermachine getrokken om snelheid te suggereren. Ook elders is zijn wereld zo volgeplakt dat zelfs de lucht, het domein van Napaku Airlines, geen uitweg meer biedt. Het werk heeft iets archaisch. De jaren zeventig herleven in de anarchistische stapeling van Monthy Python-esthetiek. Maar de apocalyptische verbeelding van een mobiele, consumerende en erotische wereld doen ook denken aan Dada en aan de Futuristen. En net zo goed aan de hedendaagse Belg Patrick van Caeckenberg, die eveneens met zijn schaar de wereldchaos probeert te bedwingen.

Napaku slaagt hierin en oogt nog steeds fris. Hier brengt hij ordening aan in het dagelijkse beeldenbombardement, daar licht hij er veelzeggende of absurde details uit. Maar een nog beter verweer blijkt: net zo hard terugschieten.


Articles